تپه کنار صندل :
در طول 400 کیلو متر رودخانه هلیل تاکنون بیش از 100 منطقه باستانی شناسایی شده است . محوطه های تاریخی جیرفت که در طول هزاره های سوم پیش از میلاد آثار ارزشمندی را در خود جای داده است ، جزو غنی ترین محوطه های تاریخی جهان محسوب می شوند . یکی از بقایای این تمدن عظیم تپه کنارصندل است که در 30 کیلومتری جیرفت قرار دارد . سازه های خشتی آن که به عنوان مرکز مذهبی استفاده می شده است و در بالای آن معبدی قرار دارد یکی از عظیم ترین زیگوراتهایی یافت شده در دنیا بیش از چهار میلیون خشت است . این تپه قسمتی از شهری بوده که یک طرف آن وسعت دو کیلومتر داشته است . در دومین فصل کاوشها که در سال گذشته انجام شد باستان شناسان موفق شدند آثار خطی مربوط به 3000 سال پیش ، یعنی همزمان با اختراع خط در بین النهرین و سامرا در عراق است . در لوح گلی که در عراق کشف شده به عظمت این تمدن اشاره شده است . حفاریهای اخیر جیرفت ابعاد تازه ای از تمدن هزاره های قبل از میلاد را در جیرفت نمایان ساخت . کنار صندل در نزدیکی حسین آباد قرار دارد . امروزه تپه شمالی و جنوبی کنار صندل از تپه های باستانی مورد توجه هستند که هیأت های کاوش در آنها به حفاری مشغولند تا راز دیرینه این سرزمین را کشف کنند . در اطراف این دو تپه ، از دیگر محوطه های باستانی ، می توان به قلعه کوچک و گورستان محطوط آباد نیز اشاره کرد .
تپه یحیی بافت :
این تپه بازمانده تمدنی کهن است که به اعتقاد برخی باستان شناسان تاریخی آن به هزاره ی پنجم قبل از میلاد مسیح می رسد .تپه یاد شده در دشت صوغان 30 کیلومتری شمال شرقی دولت آباد از توابع بافت قرار گرفته است و تامرز استان 220کیلومتر فاصله دارد .
ارتفاع تپه 20متر و قطردایره ی پایین آنن 187متر است . نتیجه ی تحقیقات نشان می دهد که این محل درزمان ایلامیان شهر بزرگی بوده و تپه یاد شده سربازخانه و قلعه نظامی شهر راتشکیل میداده است .حفاری های انجام شده به وسیله کارلوفسکی باستان شناس امریکایی درسال 1343و کشف اشیاء جدید منجمله مجسمه ای که در موزه ایران باستان نگهداری می شود , حقایق تازه ای رانشان داد .لازم به یادآوری است که تمدن هلیل در طول 400 کیلومتریمسیرخود گسترده بوده و از تپه یحیی یعنی شروع هلیل آغاز و تا جازموریان یعنی پایان آن ادامه داشته است .تپه یحیی صوغان بعلت داشتن 7000 سال سکونت مستمر انسان از دوران نوسنگی تا چند قرن پس از میلاد اهمیت خاصی داشته و زنجیر ارتباط فرهنگی جنوب شرق ایران بوده و دره سند را با مصر پیوند می دهد.بین هفت تا هشت هزار سال پیش مراکز روستا نشین در چند نقطه ایران، در منطقه تمدن جیرفت، تپه سیلک کاشان، شهر سوخته سیستان، تپه حصار دامغان، منطقه اوراتو آذربایجان، تپه گیان نهاوند، تپه یحیی صوغان و اطراف مرودشت وجود داشته است.اندک شهرها ی باستانی شامل شوش، تپه ملیان موهنجو دارو تنها از لحاظ قدمت با «تپه یحیی» برابری دارند واما سند یا کتیبه ای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص می کند هنوز بدست نیامده و این منطقه مرکز بسیاری از فعالیتهای صنعتی و هنری بوده است و تکنیک های بکار رفته در تپه یحیی با کارهای مصریان باستان مشابهت دارد.در طول تاریخ مهاجرت های انسانی و جابجائی انسانها همواره به دلیل دستیابی به شرایط بهتر زندگی بوده و در دوران باستان این شرایط بهتر عبارت از آب فراوان و خاک حاصلخیز برای کشاورزی بوده است.ایران نخستین سرزمینی است که در آن مردم به استخراج و استعمال از فلزات پی برده اند تعدادی از نخستین کوره های ذوب مس و در تل ابلیس مربوط به هزاره پنجم قبل از میلاد بدست آمده قدیمی ترین فلزی که مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است.