سند تحرک بخشی میراث‌فرهنگی کرمان
چارچوب محورهای سند تحرک بخشی توسعه استان محورهای فرعی : ۱- مرمت و بازسازی بناهای تاریخی با مشارکت بخش خصوصی ۲- افزایش تولید صنایع دستی توام با تکمیل زنجیره تامین ۳- تقویت گردشگری در استان بویژه گردشگری مقاومت ، سلامت ، تاریخی ، طبیعی ۴- تعیین تکلیف بناهای تاریخی با مالکیت اوقاف جهت مرمت و بازسازی به منظور مشارکت عمومی – خصوصی ۵- ساماندهی اماکن تاریخی وقفی آماده بهره برداری به منظور مشارکت عمومی – خصوصی نام محور اصلی: میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مسئول محور: …
| چارچوب محورهای
سند تحرک بخشی توسعه استان |
| محورهای فرعی :
1- مرمت و بازسازی بناهای تاریخی با مشارکت بخش خصوصی 2- افزایش تولید صنایع دستی توام با تکمیل زنجیره تامین 3- تقویت گردشگری در استان بویژه گردشگری مقاومت ، سلامت ، تاریخی ، طبیعی 4- تعیین تکلیف بناهای تاریخی با مالکیت اوقاف جهت مرمت و بازسازی به منظور مشارکت عمومی – خصوصی 5- ساماندهی اماکن تاریخی وقفی آماده بهره برداری به منظور مشارکت عمومی – خصوصی
|
| نام محور اصلی: میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی |
| مسئول محور: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی |
| ظرف اجراء: گروه کاری میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان |
| الف) مقدمه:
استان پهناور کرمان به دلیل موقعیت سوق الجیشی خود با توجه به قرار گرفتن در چهار راه تمدن های همجوار، و وجود نخستین سکونتگاه های انسانی از دیرباز و در ادوار مختلف از موقعیت و جایگاه بسیار ممتاز از نظر مواریث فرهنگی، تاریخی و معنوی در بین سایر استان های کشور بوده است. این استان از جهات گوناگونی نقش کلیدی در منطقه جنوب شرق کشور داشته، و به نوعی مرجع صنعتی، فرهنگی، سیاسی، کشاورزی دانشگاهی-علمی، مذهبی و سایر شاخص ها در میان استان ها محسوب می شود. پهناورترین استان کشور با مساحت ۱۸۳۱۹۳ کیلومتر مربع، و با داشتن سهم 4 درصدی از کل جمعیت کشور، نهمین استان پرجمعیت کشور با جمعیت 3385000 نفر به شمار می آید. پیشینه و تاریخ پربار و مؤثر آن در تمدن بشری و بازتاب آن در دوره های مختلف تا به امروز، باعث بوجود آمدن گستره ی عظیمی از آثار بی نظیر و کم نظیر تاریخی، فرهنگی، و هنری گردیده، و از این رو هماوردی و وجود سه میراث طبیعی، معنوی و مادی در کنار هم نقطه قوت جذب گردشگر استان کرمان است. عوامل انسان ساخت و طبیعت ساخت به عنوان عوامل اثرگذار اصلی در به وجود آمدن فضاهای تاریخی و طبیعی، جذب گردشگران و تولیدات متنوع صنایع دستی نقش اصلی و اساسی دارند. دلیل این ادعا وجود آثار شگرف و زیبای طبیعی و انسانی در استان پهناور کرمان از گذشته تا به امروز است، که آن را تبدیل به یکی از گنجینه های ارزشمند بشری نموده که بیانگر ارزش و جایگاه خاص این استان در پهنه ایران و جهان بوده، و اعتبار جهانی به آن بخشیده است. شاخصه ی مهم استان در سال های اخیر تعدد و تنوع آثار ثبت جهانی (ده اثر با 7 موضوعیت) با عناوین: کویرلوت، ارگ بم، باغ شاهزاده ماهان، روستای میمند شهر بابک، قنات های گوهر ریز جوپار، و قاسم‌آباد و اکبر آباد بم، کاروانسراهای گنجعلی خان کرمان، و چاه کوران راور و همچنین هنر ارزنده ی گلیم شیریکی پیچ در روستای جهانی دارستان سیرجان می باشد، علاوه بر موارد مذکور پتانسیل های بسیار زیاد دیگری برای ثبت جهانی در استان شناسایی و در دستور کار برای این منظور قرار گرفته اند. علاوه بر آن وجود 8000 اثر تاریخی در استان، 684 اثر میراث ملموس، 117 اثر میراث ناملموس، و 16 اثر طبیعی ثبت شده ملی، که از شاخص ترین آن‌ها می توان به ارگ راین، مجموعه گنجعلی خان، مجموعه وکیل، مساجد ملک و جامع، گنبدهای جبلیه و مشتاقیه، طولانی ترین راسته بازار سرپوشیده جهان، آستانه شاه نعمت اله ولی ماهان، قلعه اردشیر و قلعه دختر، قلعه منوجان، و هزاران اثر تاریخی دیگر، همراه با کنارصندل به عنوان مهمترین نماد آغاز تمدن اشاره کرد، که نشان دهنده ی غنای تاریخی و تمدنی منحصربفرد این استان در منطقه و جهان می باشد. میراث معنوی (ناملموس) کرمان در کنار میراث مادی، وجه برتر گردشگری آن قلمداد می شود. تنوع اقلیمی، فرهنگی، گویشی در این استان باعث رشد فرهنگی و در نتیجه جذب گردشگر فرهنگی وهنری گردیده است. در استان کرمان به جز قوم ترکمن همه اقوام ایرانی به نوعی حضور دارند و همین موضوع زمینه ساز بروز آیین ها و مناسک مختلف ملی، مذهبی، موسیقایی، نمایشی و رقص هایی شده که در کنار گستره ی قابل توجه خوراک و پوشاک، رنگین کمان فرهنگی آیینی ایران را منعکس می کنند. در حوزه گردشگری واقعیت موجود، برخورداری از جذابیت های بی نظیر در ابعاد ملی و بین المللی در این استان می باشد. وجود مناطق گردشگری و جاذبه های طبیعی مانند کلوت های شهداد، دره راگه، پارک ملی خبر، تخت سرتشتک، لاله زار، دلفارد، سیرچ، هنزا، وجود 200 روستای دارای پتانسیل گردشگری، 10 روستای هدف، و 41 منطقه نمونه گردشگری، تعداد قابل توجه خانه های بوم گردی به همراه تنوع فرهنگی، قومی و آیین های ویژه هر منطقه، تنوع آب و هوایی، وجود اقلیم های متفاوت چهار فصل در منطقه، اختلاف ارتفاع و در نتیجه 138 نوع گیاه زراعی و باغی برای جذب گردشگری سبز و گردشگری کشاورزی، انواع گونه های جانوری، فسیل های مختلف کشف شده، انواع سنگ های معدنی صنعتی و تزئینی، مزیتی ویژه برای ایجاد و توسعه گونه های مختلف گردشگری و جذب گردشگران با علایق و سلایق مختلف می باشد. وجود زیر ساختهای مناسب گردشگری مانند: وجود 845 کیلومتر شبکه ریلی و عبور خط ریلی جنوب و شرق کشور از استان، وجود 1388 کیلومتر بزرگراه و 1744 کیلومتر راه اصلی، زیر ساخت اولیه برای سفر به استان و داخل استان را فراهم کرده. هم چنین وجود پنج فرودگاه فعال در استان، و راه اندازی خط پرواز خارجی مستقیم و صدور ویزای فرودگاهی در فرودگاه بین المللی آیت الله هاشمی رفسنجانی کرمان یکی از مهم ترین ویژگی های کرمان برای قرار گرفتن در کریدور پروازی بین المللی و پیوستن مستقیم به 180 فرودگاه بزرگ جهان است. مزیت برتر استان کرمان نسبت به دیگر استان های ایران است. در حوزه صنایع دستی و هنرهای سنتی، که تولیدات آن حاصل اندیشه و زیبایی‌شناسی ایرانی ـ اسلامی است که در طول سده‌های متوالی شکل گرفته و گسترش یافته اند و در قالب حِرَف، صِناعات و پیشه‌های کهن و سنتی از طریق آموزش استاد و شاگردی در استان به مرحلۀ ظهور و ثبوت رسیده، و ماندگار شده اند. وجود یک شهر جهانی، پنج شهر ملی و یک روستای ملی صنایع دستی: با عنوان های (صنایع دستی کرمان، گلیم شیریکی‌پیچ سیرجان، فرش راور، حصیربافی قلعه گنج، فیروزه شهربابک، چاقوسازی راین)، و همچنین وجود 104رشته صنایع‌دستی، استادکاران و هنرمندان منحصربه‌فرد، و تولیدات متنوع و گسترده در این حوزه، به ویژه 30 رشته شاخص که دارای حجم و گسترش تولیدات بیشتری بوده اند نظیر؛ مس چکشی، پته دوزی، قالی بافی، گلیم بافی، شال بافی، عریض‌بافی، حصیربافی، ترمه‌بافی، قلم زنی، چاقوسازی، سفال و سرامیک، زیورآلات سنتی، تولیدات چرمی دست‌دوز و غیره می تواند گوشه‌ای از نقش پررنگ صنایع دستی را برای این استان خصوصأ در زمینه اشتغال زایی و اقتصاد نشان دهد. حوزه صنایع‌دستی و هنرهای سنتی استان طی برنامه های توسعه گذشته هدف خویش را بر گسترش آموزش هنرجویان، افزایش تعداد هنرمندان و برپایی نمایشگاه‌های صنایع‌دستی ، ملی و استانی و نیز مشارکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی و جانبی نظیر اکسپو و غیره گذاشته که خوشبختانه تا کنون موفق بوده است.
|
| ب) وضع موجود:
ü تنوع آب و هوایی، وجود اقلیم های متفاوت چهار فصل در منطقه، ü وجود مناطق گردشگری و جاذبه طبیعی، ü تولید صنایع دستی متنوع و گسترده در کل استان، ü وجود دو منطقه ویژه اقتصادی فعال در سیرجان و ارگ جدید بم، ü سابقه تمدنی و تاریخی موثر در تمدن بشری و بازتاب آن در اماکن و ابنیه باستانی موجود، ü وجود پنج فرودگاه در سطح استان، وجود 903 کیلومتر شبکه ریلی: عبور خط ریلی شرق به مرکز کشور- جنوب به مرکز کشور، بندرعباس به مشهد و کشورهای قفقاز و وجود 1388 کیلومتر بزرگراه و یکهزار 744 کیلومتر راه اصلی.
|
| ج) سیاست های کلی، برنامه آمایش سرزمین، احکام مرتبط برنامه هفتم و … :
|
د) هدفگذاری: (بر اساس اسناد بالادست(برنامه آمایش، برنامه هفتم توسعه، قانون بودجه کل کشور و …) و شرایط و مقتضیات استان)
نام محور اصلی:
| نام محور فرعی | شرح هدف | وضع موجود | هدف کمی | برنامه زمان بندی
براساس درصد پیشرفت |
|||
| 1403 | 1404 | 1405 | 1406 | ||||
|
حفاظت و ساماندهی آثار تاریخی- فرهنگی سطح استان |
این محور شامل مرمت ابنیه تاریخی- فرهنگی، و همچنین بافت های تاریخی- فرهنگی سطح استان می باشد. | 515756 مورد مرمت تا قبل از سال شروع برنامه-
(66 مورد مرمت سال 1402 ) |
340
(اثر) |
25 | 50 | 75 | 100 |
|
ثبت آثار تاریخی – فرهنگی در سطوح ملی و جهانی |
شامل ثبت آثار در دو سطح ملی و جهانی می شود، که ثبت آثار ملی خود شامل آثار منقول، غیرمنقول، طبیعی، و ناملموس فرهنگی- تاریخی هستند. | 817 اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی، و 10 اثر ثبت شده با 7 موضوعیت در فهرست آثار جهانی
(سال1402: تعداد 39 مورد ثبت اثر ملی، و 2 مورد ثبت اثر جهانی) |
363
اثر ملی 5 اثر جهانی |
25 | 50 | 75 | 100 |
|
توسعه اقامتگاه های استان برای گردشگران داخلی و خارجی |
افزایش ظرفیت انواع اقامتگاه های استان شامل ساخت و توسعه انواع هتل، هتل آپارتمان، مهمان پذیر، خانه مسافر، و بوم گردی ها در سطح استان می باشد | 16500
نفر |
1300
نفر |
25 | 50 | 75 | 100 |
|
تبلیغات و معرفی جاذبه های گردشگری استان |
افزایش کمی و کیفی انواع تبلیغات نرم افزاری و سخت افزاری جهت معرفی انواع جاذبه های گردشگری استان | 20000000
قلم |
2050000
قلم |
25 | 50 | 75 | 100 |
|
صادرات صنایع دستی |
رشد ارزش صادرات و تجاری سازی محصولات صنایع دستی و برند سازی | 2200 میلیارد ریال | 11230 میلیارد ریال | 25 | 50 | 75 | 100 |
|
ایجاد اشتغال |
افزایش تعداد شاغلان حوزه صنایع دستی | 35000 نفر | 10463 نفر | 25 | 50 | 75 | 100 |
| ساماندهی، مرمت و بهره برداری بناهای تاریخی
با مالکیت اوقاف |
افزایش تعداد مرمت آثار تاریخی تحت تملک اوقاف با همکاری و حمایت اوقاف | 30 اثر | 12 اثر | 25 | 50 | 75 | 100 |
| ظرفیت ها:
وجود آثار ممتاز و ماندگار تاریخی با ثبت جهانی در استان – وجود مناطق طبیعی منحصر به فرد همانند کویر لوت با شهرت ملی و بین المللی – قابلیت استفاده گردشگران و جهانگردان از مناطق طبیعی با 4 نوع اقلیم آب و هوایی در تمام ایام سال – وجود 5 فرودگاه فعال در استان، با امکان توسعه پروازهای مستقیم بین المللی که اولین پرواز مستقیم به مقصد امارات سال جاری راه اندازی شد – وجود آثار فراوان تاریخی و محوطه های باستانی در سطح استان – جایگاه ممتاز استان به لحاظ تاریخی در بین سایر استان های کشور – وجود رشته های تخصصی در دانشگاههای استان در رابطه با مرمت آثار تاریخی و جهانگردی – قابلیت استفاده از جاذبه های اکوتوریستی مناطق بکر طبیعی و پارک های طبیعی در سطح استان – وجود زیر ساختار و شبکه حمل ونقل مناسب در سطح استان در ابعاد هوایی و زمینی – توان مناسب خدمات اقامتی ، رفاهی و پذیرایی در استان – وجود امکانات ممتاز درمانی و بهداشتی در استان و نقش برتر در منطقه در جهت ایجاد گردشگری سلامت
|
ه) اهم ظرفیت‌ها و چالش‌ها:
| چالش ها:
ü مالکیت وقفی و خصوصی برخی از بناهای تاریخی استان، ü عدم بازاریابی مناسب در حوزه های صنایع دستی و گردشگری، ü عدم سرمایه گذاری جهت ایجاد بازارچه های صنایع دستی در سطح استان، ü عدم معرفی مناسب جاذبه های گردشگری در سطوح ملی و بین المللی، ü کمبود مراکز اقامتی در استان (بخصوص هتل های 4 و 5 ستاره)، ü تعداد کم رویداد های گردشگری در استان جهت معرفی آثار ثبتی غیر ملموس گردشگری، ü کمبود پیمانکاران و مشاوران متخصص و نیروی ماهر در حوزه مرمت میراث فرهنگی،
|
و) پروژه ها:
| ردیف | عنوان محور فرعی | مسئول محور | دستگاههای همکار | پروژه (اقدامات متناسب) | عمومی /خصوصی | شرح فعالیت (هدف کمی ) |
مسئول فعالیت یا اقدام | برنامه زمان بندی
بر اساس درصد پیشرفت |
شهرستان های محل اجرا | ||||
| 1403 | 1404 | 1405 | 1406 | ||||||||||
| 1 | حفاظت، مرمت، احیاء، و ساماندهی آثار تاریخی- فرهنگی سطح استان |
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی |
شهرداری- اوقاف و امور خیریه- راه و شهرسازی- دهیاری ها | مرمت، حفاظت، و احیاء تعداد 340
اثر تاریخی شاخص (عناوین بناهای شاخص به پیوست گزارش) |
عمومی / خصوصی |
هر گونه اقدامی جهت افزایش مرمت، احیا، و ساماندهی آثار فرهنگی- تاریخی سطح استان | حوزه حفظ و احیاء معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی | 25 | 50 | 75 | 100 |
سطح استان |
|
| 2 | ثبت آثار تاریخی- فرهنگی
در سطوح ملی و جهانی |
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی |
مراکز علمی و پژوهشی، دانشگاه ها و پژوهشگاه ها | ثبت تعداد 363 اثر تاریخی- فرهنگی در فهرست آثار ملی
ثبت تعداد 5 اثر تاریخی- فرهنگی در فهرست آثار جهانی (عناوین به پیوست گزارش) |
عمومی / خصوصی |
هر گونه اقدامی جهت افزایش ثبت آثار در فهرست آثار ملی و جهانی | حوزه ثبت و پژوهش معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی | 25 | 50 | 75 | 100 |
سطح استان |
|
|
3 |
توسعه اقامتگاه های استان برای گردشگران داخلی و خارجی |
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی
|
بخش خصوصی و تمامی دستگاه های اجرایی همسو | افزایش 1300 اقامتگاه برای گردشگران |
عمومی / خصوصی
|
راه اندازی کارگروه های تخصصی برای همکاری و مشارکت سایر ارگان ها و دستگاه های مرتبط | معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی | 25 | 50 | 75 | 100 |
سطح استان
|
|
| 4 | تبلیغات و معرفی جاذبه های گردشگری استان
تبلیغات موثر، گسترش نقشه ، تابلوهای جاده ای جهت معرفی جاذبه های روستایی |
اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی |
بخش خصوصی و تمامی نهادها، و دستگاه های اجرایی همسو | افزایش تبلیغات و معرفی جاذبه های گردشگری استان به شکل های مختلف به تعداد 2050000 عدد |
عمومی / خصوصی |
گسترش قابل ملاحظه ی تبلیغات موثر نرم افزاری و سخت افزاری، با افزایش سایت ها، پورتال ها، نقشه ها ، بروشورها، تابلوهای شهری و جاده ای جهت معرفی جاذبه های استان | حوزه تبلیغات و بازاریابی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری، و صنایع دستی | 25 | 50 | 75 | 100 |
سطح استان |
|
| 5 | صادرات صنایع دستی |
اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی |
سازمان ها و ادارات کل : بانک ها، برنامه و بودجه، وزارت خارجه، صنعت و معدن، اتاق بازرگانی | افزایش صادرات صنایع دستی استان
تا رقم 11230 میلیارد ریال |
عمومی |
رشد ارزش صادرات و تجاری سازی محصولات صنایع دستی و برند سازی | اشخاص حقیقی و حقوقی و سایر دستگاههای اجرایی همسو در این حوزه بالاخص گمرک | 25 | 50 | 75 | 100 |
سطح استان |
|
|
6 |
ایجاد اشتغال |
اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی |
کلیه دستگاههای اجرایی همسو | ایجاد اشتغال در حوزه های مختلف صنایع دستی به تعداد 10463 نفر |
عمومی |
افزایش تعداد شاغلان حوزه صنایع دستی |
اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی کلیه دستگاههای اجرایی همسو
|
25 | 50 | 75 | 100 |
سطح استان |
|
| 7 | ساماندهی، مرمت و بهره برداری بناهای تاریخی
با مالکیت اوقاف |
اداره کل اوقاف و امورخیریه | اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی | افزایش مرمت و ساماندهی بناهای تاریخی در مالکیت اوقاف به تعداد 12 بنا
(عناوین بناهای شاخص به پیوست گزارش) |
عمومی | مرمت و بهره برداری از 12 بنای تاریخی با مالکیت اوقاف | اداره کل اوقاف و امورخیریه | 25 | 50 | 75 | 100 |
سطح استان |
|
| ردیف | نام پروژه | شهرستان محل اجراء | عمومی /خصوصی | شرح فعالیت (هدف کمی ) |
برنامه زمان بندی
بر اساس درصد پیشرفت |
||||
| 1403 | 1404 | 1405 | 1406 | ||||||
|
1
|
مرمت، و ساماندهی ابنیه و بافت های تاریخی- فرهنگی شامل بازارها- موزه ها- کاروانسراها- خانه های تاریخی، ارگ ها، و … (340 اثر)
|
کرمان | عمومی /خصوصی | 90 | 25 | 50 | 75 | 100 | |
| جیرفت | عمومی /خصوصی | 28 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| بم | عمومی /خصوصی | 44 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| سیرجان | عمومی /خصوصی | 44 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| رفسنجان | عمومی /خصوصی | 39 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| راور | عمومی /خصوصی | 25 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| شهربابک | عمومی /خصوصی | 8 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| ارزوئیه | عمومی /خصوصی | 4 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| اسفندقه | عمومی /خصوصی | 11 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| زرند | عمومی /خصوصی | 6 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| کهنوج | عمومی /خصوصی | 7 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| منوجان | عمومی /خصوصی | 5 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| بافت | عمومی /خصوصی | 12 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| کوهبنان | عمومی /خصوصی | 7 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| رابر | عمومی /خصوصی | 6 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| فاریاب | عمومی /خصوصی | 4 | 1 | 1 | 75 | 100 | |||
| ایجاد و توسعه مجتمع ها و اقامتگاه های گردشگری استان
(بر اساس تعداد نفرات) ( افزایش ظرفیت 1300 نفر)
|
کرمان | خصوصی | 450 | 25 | 50 | 75 | 100 | ||
| رفسنجان | خصوصی | 150 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| سیرجان | خصوصی | 105 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| جیرفت | خصوصی | 70 | 30 | – | 75 | 100 | |||
| بم | خصوصی | 55 | – | 40 | 75 | 100 | |||
| بافت | خصوصی | 60 | 30 | 60 | – | 100 | |||
| بردسیر | خصوصی | 65 | 25 | 50 | 75 | 100 | |||
| راور | خصوصی | 40 | – | – | 50 | 100 | |||
| ارزوئیه | خصوصی | 15 | – | – | – | 100 | |||
| کهنوج | خصوصی | 20 | – | — | – | 100 | |||
| قلعه گنج | خصوصی | 15 | – | – | — | 100 | |||
| زرند | خصوصی | 65 | 25 | 50 | – | 100 | |||
| شهربابک | خصوصی | 50 | – | 50 | – | 100 | |||
| کوهبنان | خصوصی | 30 | – | 50 | – | 100 | |||
| فهرج | خصوصی | 30 | – | – | 50 | 100 | |||
| نرماشیر | خصوصی | 15 | – | – | 100 | – | |||
| رابر | خصوصی | 30 | – | 100 | – | – | |||
| جازموریان | خصوصی | 20 | – | – | 100 | – | |||
| کشکوئیه | خصوصی | 20 | – | – | 100 | – | |||
- لیست آثار تاریخی- فرهنگی استان قابل واگذاری به بخش خصوصی به منظور حفاظت، مرمت، و ساماندهی:
خانه بانک توکلی (کرمان)- کاروانسرای گورچوئیه (زرند)- کاروانسرای گدار خانه سرخ (سیرجان)- کاروانسرای کبوترخان (رفسنجان)- خانه عامری (بم)- کاروانسرای سهرج (راور)- کاروانسرای هروز (راور)- خانه غفاری (کرمان)- مجموعه شرکت فرش- بازار قدیمی شهداد- تیمچه (کوهبنان)- خانه فخری (راور)- خانه صولت السلطنه (رابر)- کاروانسراهای چاه کوران- هندوها- چهارسوق- کبوترخان (رفسنجان)- بافت های تاریخی ماهان- راین- جوپار- ده میرزا- بیاض- تیکدر- گلزار- اسماعیل آباد- بهرامجرد- قناتغستان- قلعه منوجان
- ثبت آثار تاریخی- فرهنگی در فهرست ملی شامل:
آثار ملموس منقول ( اشیاء ارزشمند موزه ای، کتب، اسناد، عکس ها)
آثا ملموس نامنقول ( بناها- بافت های تاریخی- فرهنگی- محوطه های باستانی)
آثار طبیعی ارزشمند
آثار ناملموس فرهنگی ( آداب و رسوم- هنرهای سنتی- فنون سنتی- غذاها و شیرینی های سنتی- گویش ها و …)
- ثبت آثار در فرست آثار جهانی:
پنج اثر جهت ثبت در آثار جهانی شامل :1- آستانه شاه نعمت اله ولی، 2- مسجد جامع کرمان، 3- دره راگه رفسنجان، 4- کنار صندل جیرفت، 5- هنر پته دوزی کرمان
- لیست بناهای تحت تملک اداره کل اوقاف کرمان به منظور حفاظت، مرمت، و احیاء:
1-بیمارستان مرسلین، 2-مقبره شاه نعمت الله ولی، 3-کاروانسرای جر، 4-کاروانسرای میرزا حسین خان، 5-امامزاده سید عبد الله نارتیج، 6- مسجد ملک، 7-مسجد جامع مظفری، 8-مسجد پامنار، 9-تکیه ته باغ لله، 10-مسجد گل مشکی، 11-بیمارستان نوریه، 12-حمام شیخ الاسلام
